Op 16 juli 2025 maakt Bookish zijn première op Alibi, het criminele kanaal van UKTV, en brengt een unieke mix van boekenwier, postoorlogse sfeer en verborgen liefde naar het scherm. Mark Gatiss, bekend van Sherlock en Doctor Who, speelt Gabriel Book, een geletterde antiquarische boekhandelaar in 1946 Londen die met zijn kennis van oude boeken de politie helpt bij oplossingen van moorden — een soort Sherlock Holmes met een boekenkast in plaats van een violen. De serie, die zich afspeelt in Cecil Court, de historische 'Booksellers' Row' van Londen, is geen gewone cozy crime. Het is een zorgvuldig gecomponeerde, melancholische ode aan een tijd waarin woorden veiliger waren dan liefde.
De boekhandelaar als detective
Gabriel Book is geen gewone boekhandelaar. Hij herkent een zeldzame editie aan de stof van de kaft, herinnert zich de uitgavejaar van een boek dat nog nooit in een bibliotheek stond, en weet waar je een vermoorde man vond aan de hand van een verwijzing in een vergeten gedicht. In de trailer zegt hij: 'Mijn naam is Book — books, books.' En als iemand hem vraagt wat hij doet, antwoordt hij: 'Ik verkoop boeken, ja, maar dat is niet alles, is het?' Het is een karakter dat zichzelf niet serieus neemt, maar de boeken wel. Zijn methode: 'Begin bij het begin. Laat niets weg. Zeker niet als het smerig, bloedig of schandaalachtig is.'
De serie maakt gebruik van de traditie van de 'gentleman detective', maar verlegt de focus naar de wereld van de boeken. Waar Lord Peter Wimsey met zijn aristocratische connecties werkt, gebruikt Book zijn collectie van zeldzame gouden-leeuwenmystery’s — een passie die Gatiss zelf deelt. De schrijvers, inclusief Matthew Sweet, hebben bewust gekozen voor een post-oorlogse setting waar de pijn van de oorlog nog in de muren zit, en waar het verzet tegen de samenleving niet alleen in de straten, maar ook in de boekenkasten plaatsvindt.
Een lavendelhuwelijk in een verboden tijd
De meest emotionele draad van de serie loopt door het huwelijk tussen Gabriel en Trottie Book, gespeeld door Polly Walker. Ze zijn getrouwd, maar niet van liefde. Het is een zogenaamd 'lavendelhuwelijk' — een open geheim in de jaren 40, waarin homoseksuele mannen een schijnhuwelijk aangingen om de wet te omzeilen. Homoseksualiteit was in Groot-Brittannië tot 1967 een strafbaar delict, en het risico op arrestatie, publiciteit en vernedering was groot. Trottie weet wat er gaande is. Ze biedt hem bescherming, ruimte, en een vorm van trouw die geen seksuele intimiteit vereist. Het is een van de meest subtiel en krachtig uitgewerkte relaties in recente Britse televisie.
De serie laat zien hoe de boekenwereld een veilige haven was voor mensen die anders niet konden zijn wie ze waren. In de schaduw van Cecil Court, waar boeken werden gekocht en verkocht met een knik en een glimlach, konden mensen hun ware zelf behouden. Het is geen dramatische scène met schreeuwen en onthullingen — het is een stilte tussen twee mensen die elkaar begrijpen, zonder woorden.
Belgische productie, Britse ziel
Hoewel de serie zich afspeelt in Londen, is de productie een internationale samenwerking. De opnames begonnen in april 2024 in België, onder het Belgische belastingregime voor audiovisuele producties. De productiebedrijven Eagle Eye Drama en Happy Duck Films hebben samen een zeldzame balans gevonden: Britse creatieve leiding (Gatiss en Sweet als schrijvers, Gatiss als creator) met Belgische technische expertise en financiering. De regie is in handen van Carolina Giammetta, een Italiaanse regisseur met een sterk oog voor detail, terwijl Christopher Arcache als producent de logistiek onder controle houdt.
Deze samenwerking is geen toeval. Het is een teken van de groeiende trend waarbij Europese producties grenzen oversteken om kwaliteit en financiering te combineren. Het resultaat? Een serie die eruitziet alsof hij in Londen is gefilmd — met de straten, de houten vloeren, de rook van sigaretten en de stof op de boekenruggen — maar gebouwd met de efficiëntie van een Belgische set.
Voortijdige verlenging en een spin-off
Voordat de eerste aflevering zelfs is uitgezonden, is Bookish al verlengd voor een tweede seizoen. Dat is zeldzaam — en een sterke indicatie dat de netwerken geloven in de serie. De voorafgaande interesse is enorm: op IMDb heeft de serie al een rating van 6,8/10 van ruim 2.300 gebruikers, ondanks dat niemand de afleveringen heeft gezien. De eerste recensie in The Guardian noemt het 'een smakelijk stukje absolute genot' en 'een prachtig gepaceerde, zorgvuldig uitgewerkte postoorlogse detective-serie'.
En dan is er nog de spin-off: op 17 juli 2025, één dag na de televisiepremière, verschijnt het eerste boek uit de Bookish-reeks, geschreven door Matthew Sweet. Het is geen scriptboek, maar een originele roman die verder gaat in de wereld van Gabriel Book — met nieuwe gevallen, nieuwe boeken, en misschien wel een nieuwe geheime liefde.
Wat maakt deze serie uniek?
Er zijn veel detective-series. Maar weinig hebben de stilte van een oude bibliotheek, de spanning van een verboden liefde, en de passie van een verzamelaar zo goed verweven. Bookish is geen actie- of spanningsserie. Het is een serie waarin de moord niet het centrum is — de boeken wel. De waarheid ligt niet in de bloedspatten, maar in de marge van een uitgegeven gedicht. En soms, in de blik tussen twee mensen die weten dat ze nooit kunnen zeggen wat ze voelen.
Veelgestelde vragen
Waarom is de setting van Bookish in 1946 belangrijk?
De jaren 1946 zijn cruciaal: Groot-Brittannië herstelt zich van de oorlog, maar de samenleving is nog steeds streng en conservatief. Homoseksualiteit is illegaal, en de boekenwereld biedt een veilige ruimte voor mensen die anders zouden worden vervolgd. De serie gebruikt deze context niet als decor, maar als kern van het verhaal — waar de boeken zowel wapen als bescherming zijn.
Is Mark Gatiss echt een boekverzamelaar?
Ja. Gatiss is een bekende liefhebber van Golden Age-mystery’s, met een speciale voorliefde voor boeken met ongewone titels zoals The Body in the Library en The Moving Finger. Zijn eigen collectie heeft hem geïnspireerd om Gabriel Book te creëren — een man wiens leven wordt bepaald door de boeken die hij bezit, niet door de mensen die hij kent.
Waarom werd de serie in België gefilmd?
België biedt aantrekkelijke fiscale voordelen voor internationale producties, en de studio’s hebben de juiste infrastructuur voor historische sets. De productie kon zo een authentiek 1946-Londen reconstrueren zonder de hoge kosten van Britse locaties. De resultaten zijn overtuigend: de straten, winkels en binnenshuisscènes lijken precies op de historische Cecil Court.
Wat betekent 'lavendelhuwelijk' precies?
Een lavendelhuwelijk was een schijnhuwelijk tussen een man en een vrouw, vaak om homoseksualiteit te verbergen in een tijd dat het strafbaar was. Het was geen romantische keuze, maar een overlevingsstrategie. In Bookish wordt dit niet dramatisch uitgewerkt — het is een stil, verstandige samenwerking tussen Gabriel en Trottie, wat het nog realistischer en pijnlijker maakt.
Waarom is de spin-off boek serie belangrijk?
Het betekent dat de wereld van Gabriel Book verder leeft dan de televisie. De boeken, geschreven door co-schrijver Matthew Sweet, geven fans dieper inzicht in de achtergrond van de personages, de boeken die ze lezen, en de geheime netwerken in de boekenwereld. Het maakt de serie niet alleen een TV-ervaring, maar een cultureel fenomeen.
Hoe vergelijkt Bookish zich met andere Britse detective-series?
Net als Midsomer Murders of Endeavour heeft het een rustige, esthetische stijl, maar het is dieper. Het combineert de intellectuele puzzels van Lord Peter Wimsey met de emotionele complexiteit van Line of Duty. Het is geen serie om te kijken tijdens het eten — het is een serie om te voelen, te denken, en daarna weer een boek te pakken.