Op donderdag 29 augustus 2025 heeft Antony J. Blinken, Secretary of State van het United States Department of State, een mogelijke verkoop van cruise‑raketten aan Oekraïne goedgekeurd. De Defense Security Cooperation Agency (DSCA) stuurde diezelfde dag een formele melding aan het Congres over een pakket ter waarde van $825 miljoen, bestaande uit 3 350 air‑gelanceerde Extended Range Attack Munition (ERAM)‑raketten en bijbehorende systemen. Deze goedkeuring viel samen met een hevige Russische aanval op Kyiv, waardoor de urgentie van extra luchtmachtcapaciteit duidelijk werd.
Achtergrond van de Deal en het Jump Start‑programma
De verkoop maakt deel uit van een bredere strategie om Oekraïne te ondersteunen in zijn strijd tegen de invasie die in februari 2022 begon. De financiering komt via het Jump Start‑programma, een gezamenlijk initiatief van Mette Frederiksen (Denemarken), Jonas Gahr Støre (Noorwegen) en Dick Schoof (Nederland). Het programma, gelanceerd op 1 maart 2025, moet de traditionele Amerikaanse toewijzing via Foreign Military Financing (FMF) versnellen. In totaal biedt Jump Start $1,5 miljard aan Europese partners om snelle aankoop van westerse wapens mogelijk te maken.
Specificaties van de ERAM‑raketten en leveringsplan
De ERAM‑raketten hebben een bereik van ‘enkele honderd mijl’, waardoor ze geschikt zijn om diep in door Rusland bezette gebieden te slaan. Ze worden geleverd met GPS‑geleidingskits, elektronische oorlogsvoering‑bescherming en uitgebreid software‑ondersteuningspakket. De Pentagon meldt dat de prime contractors Zone 5 Technologies en CoAspire de productie verzorgen. Leveringen worden geschat op 9‑12 maanden na ondertekening van een definitief contract, waarna de raketten in de bestaande MiG‑29‑ en Su‑27‑vloot van de Oekraïense luchtmacht geïntegreerd moeten worden.
Reacties van de betrokken partijen
Volodymyr Oleksandrovych Zelenskyy, de president van Oekraïne, prees de stap tijdens een persconferentie op 15 augustus 2025: “Dit versterkt onze verdediging tegen de voortdurende Russische agressie.” Tegelijkertijd waarschuwde een woordvoerder van het Oekraïense Ministerie van Defensie dat de levering pas echt effect zou hebben zodra de logistieke infrastructuur volledig operationeel is.
Russische functionarissen reageerden fel. Een senior militair analist van het Russische ministerie van Defensie, anoniem, beschreef de mogelijke aankoop als “een escalatie die de reikwijdte van de Oekraïense aanvalscapaciteit zal vergroten”. De Europese Unie, hoewel terughoudend over directe verkoop van cruise‑raketten, benadrukte via de Commissie haar steun voor elke vorm van defensieve versterking van Kiev.
Geopolitieke en militaire implicaties
De verkoop markeert een duidelijke verdieping van de trans-Atlantische samenwerking. Door de financiering via zowel de VS als Scandinavische landen ontstaat een multi‑nationaal steunnetwerk dat de afhankelijkheid van één enkele bron vermindert. Voor Rusland betekent dit een nieuwe dreiging: de mogelijkheid dat Oekraïne nu doelen kan bereiken die tot nu toe buiten bereik lagen, zoals strategische energiefaciliteiten in het oosten.
Voor de NAVO is het een test van de “interoperabiliteit” tussen Amerikaanse systemen en voormalige Sovjet‑vliegtuigen. Experts van het Belfer Center in Washington voorspellen dat succes hier een precedenten zal scheppen voor toekomstige leveringen aan andere bondgenoten, bijvoorbeeld Taiwan of Georgië.
Wat volgen? – Volgende stappen en mogelijke obstakels
De DSCA‑melding is geen bindend contract; het is een pre‑contractuele stap die nog door de Amerikaanse Commissie voor Buitenlandse Relaties moet worden goedgekeurd. Daarnaast moet de Canadese en Duitse parlementair goedkeuring voor aanvullende financiering worden verkregen, aangezien zij ook een deel van de totale kosten dragen.
In de komende weken zullen onderhandelingen over de exacte leveringsvoorwaarden, training van Oekraïense piloten en de integratie met bestaande systemen plaatsvinden. Volgens een anonieme bron binnen het Pentagon zal er een “strakke tijdlijn” zijn om te voorkomen dat de raketten in de herfst‑wintermaanden arriveren, wanneer de weersomstandigheden de operationele inzet bemoeilijken.
Samenvatting van de kernpunten
- VS keurt $825 miljoen aan ERAM‑cruise‑raketten voor Oekraïne goed.
- Financiering via Jump Start‑programma (Denemarken, Noorwegen, Nederland) en FMF.
- 3 350 raketten met bereik van enkele honderden mijlen, inclusief GPS‑ en EW‑systemen.
- Levering verwacht binnen 9‑12 maanden na contractondertekening.
- De deal valt samen met een zware Russische aanval op Kyiv.
Veelgestelde vragen
Hoe beïnvloedt de verkoop de veiligheid van Oekraïne?
De ERAM‑raketten vergroten de slagafstand van de Oekraïense luchtmacht aanzienlijk. Hierdoor kan Kiev strategische doelen buiten de directe frontlinies raken, wat zowel de militaire druk op Rusland verlicht als de onderhandelingspositie van Oekraïne versterkt.
Welke rol spelen de Scandinavische landen in de financiering?
Denemarken, Noorwegen en Nederland hebben via het Jump Start‑programma gezamenlijk €1,4 miljard beschikbaar gesteld, zodat de KU-ruimte voor de VS-gedekte $825 miljoen wordt aangevuld. Het programma versnelt de uitbetaling en maakt de deal minder afhankelijk van de Amerikaanse congresprocedure.
Is er al een concreet contract ondertekend?
Nee. De DSCA‑melding bevestigt alleen de goedkeuring van de verkoop. Een bindend contract moet nog worden onderhandeld en later door zowel het Amerikaanse Congres als de Oekraïense autoriteiten worden goedgekeurd.
Wat zegt Rusland over deze potentiële levering?
Moskou bestempelt het als “provocerende escalatie”. Een woordvoerder van het Russische ministerie van Defensie waarschuwde dat Rusland zijn eigen defensieve en offensieve capaciteiten zal aanpassen om de nieuwe dreiging het hoofd te bieden.
Wanneer kunnen we de eerste raketten verwachten?
Als de onderhandelingen dit jaar afgerond worden, verwachten de betrokken partijen leveringen binnen negen tot twaalf maanden – dus ergens in de lente of zomer van 2026.