Grote brand in Korail-slum in Dhaka laat duizenden dakloos achter
Bram van Kooten 27 nov 0

Een verwoestende brand in de Korail-slum in Dhaka heeft op dinsdagavond 1.500 huisjes verwoest of zwaar beschadigd, en duizenden mensen dakloos gemaakt — zonder doden, maar met een trauma dat de stad lang zal blijven dragen. De vlammen, die begonnen rond 20:00 uur lokale tijd op 25 november 2025, brandden 16 uur lang door tot ze woensdagmiddag om 12:00 uur onder controle waren, zoals bevestigd door het Departement Brandweer en Burgerbescherming van Bangladesh. De brand, die zich verspreidde door een wirwar van smalle steegjes en zelfgebouwde huisjes van bamboe en metaal, heeft een gebied van meer dan 160 hectare getroffen waar ongeveer 60.000 gezinnen wonen — veel van hen klimaatvluchtelingen die hun huizen verloren door riviererosie en overstromingen.

Wat er precies gebeurde

Het vuur ontstond in een wijk waar elektrische kabels op onveilige manieren zijn aangesloten, een veelvoorkomend fenomeen in Dhaka’s informele nederzettingen. Volgens brandweerofficier Luitenant-Kolonel Mohammad Tajul Islam Chowdhury konden de brandweerwagens niet binnenkomen vanwege de smalle gangen — en de waterdruk in de leidingen was te laag om effectief te blussen. De brandweer moest handmatig met emmers en handblussers werken. Tijdens de 16 uur van verwoesting trok rook een deken over de rijke wijken Gulshan en Banani, die de slum omringen als een muur van beton en glas. Bewoners die ’s ochtends terugkwamen, vonden hun leven in as: kleding, foto’s, kookgerei, zelfs een kinderspeelgoed — alles verbrand of verwoest. Ze zochten in de puinbunkers naar iets dat ze nog konden redden.

De slum tussen rijkdom en verwaarlozing

Korail ligt als een wond tussen de diplomatieke en zakelijke centra van Dhaka. Op één kant staan luxe appartementen waar de elite van Bangladesh woont; op de andere kant staan houten huisjes die geen enkele brandwerende eigenschap hebben. De Dhaka City Corporation schat dat hier 60.000 gezinnen wonen — een populatie die groter is dan die van veel Europese steden. En ze zijn allemaal arm. De meesten werken als fietsriksjawagenchauffeur, met een dagverdienste van 300 tot 500 Bangladesjese Taka (ongeveer 2,75 tot 4,58 euro), of als huishoudster, met een maandloon van 8.000 tot 12.000 Taka. Dat is onder de wereldbankgrens van 2,15 dollar per dag. Ze zijn niet slechts arm — ze zijn onzichtbaar gemaakt door de stad.

Waarom gebeurt dit steeds weer?

De brand in Korail is niet de eerste. Tussen 2020 en 2025 zijn er 287 grote branden gemeld in informele nederzettingen in Dhaka. De grootste ervoor was in 2022, toen 1.200 huisjes verbrandden — ook in Korail. De reden? Systemische verwaarlozing. Een audit van 2024 van het Lokale Bestuur van Technische Diensten toonde aan dat 92 procent van de slums geen enkele brandhaag heeft. Geen hydranten. Geen brandwegen. Geen toegang voor voertuigen. En toch zijn er duizenden mensen die hier wonen — niet omdat ze willen, maar omdat ze geen keuze hebben.

De oorzaak? Klimaatverandering. Volgens de Bangladesh University of Engineering and Technology stijgt het aantal klimaatvluchtelingen jaarlijks met 220.000. De meesten komen uit de rivierdelen van Gaibandha, Kurigram en Sirajganj, waar de Jamuna-rivier jaarlijks honderden hectaren land wegwast. De International Organization for Migration rapporteert dat 74 procent van de bewoners van Korail hier na een catastrofale overstroming zijn terechtgekomen. Ze kwamen met niets. En nu hebben ze ook hun huis verloren.

Hoe reageert de overheid?

Hoe reageert de overheid?

De Bangladesh Ministry of Disaster Management and Relief, onder leiding van minister Enam Ahmed Chowdhury, heeft vier opvangcentra geopend: het Dhaka Divisional Stadium, het terrein van het Kurmitola General Hospital, het Pallabi Community Center en de Demra Technical School. Samen bieden ze plaats aan 5.000 mensen. Maar dat is minder dan 10 procent van de ongeveer 60.000 gezinnen die hun huis verloren. De rest moet op straat blijven — of bij vrienden, of onder plastic folie. De overheid zegt dat ze langdurige oplossingen overwegen, maar er is nog geen plan. Geen bouwproject. Geen landtoewijzing. Geen sociale voorzieningen.

Wat betekent dit voor Dhaka’s toekomst?

Dhaka’s totale bevolking is 10,2 miljoen, volgens de census van 2024. Maar 4,2 miljoen mensen — 41 procent — wonen in informele nederzettingen. Dat is een stijging van 37 procent sinds 2015. De dichtheid? Meer dan 2.000 mensen per hectare. In de rijke wijken is dat 55. De stad groeit, maar niet voor iedereen. De infrastructuur is verouderd, de politiek is verward, en de armen worden steeds meer vergeten. De brand in Korail is geen ongeluk. Het is een systeemfout. Een systeem dat mensen laat leven in vuurvallen en hen dan laat zoeken naar hun leven in de as.

Wat komt er nu?

Wat komt er nu?

Op 27 november 2025 begon de overheid met een evaluatie van de schade, maar er is nog geen plan voor heropbouw. De internationale gemeenschap, waaronder de VN en de Wereldbank, heeft al aangeboden te helpen — maar Bangladesh heeft nog geen formele verzoeken ingediend. De brandweer zegt dat ze 14.500 mensen in dienst hebben, maar slechts 15 procent van hen is getraind voor slumbewerking. De lokale bewoners vragen nu: Wie zal ons huis weer bouwen? En wie zorgt ervoor dat dit nooit meer gebeurt?

Frequently Asked Questions

Hoeveel mensen zijn er precies dakloos geworden door de brand in Korail?

Ongeveer 60.000 gezinnen — ongeveer 300.000 tot 350.000 mensen — zijn dakloos geworden. Dat is gebaseerd op de schattingen van de Dhaka City Corporation, die de slum als huisvesting voor 60.000 gezinnen beschouwt. Met gemiddeld vijf tot zes personen per gezin, betekent dit dat de brand een bevolking groter dan die van een kleine Europese stad heeft verjaagd. De officiële opvangcapaciteit is slechts 5.000 plaatsen.

Waarom kon de brandweer niet snel reageren?

De smalle steegjes van Korail zijn onbegaanbaar voor brandweerwagens, en de gemeentelijke waterleidingen hebben te weinig druk om de brand te blussen. Volgens Luitenant-Kolonel Mohammad Tajul Islam Chowdhury was de waterdruk op slechts 20 procent van de normale waarde. Daarbij ontbraken brandhaag en brandwegen volledig. De brandweer moest met emmers en handblussers werken — een onvoldoende antwoord op een brand die 16 uur duurde.

Waarom wonen zoveel mensen in Korail?

Korail is een van de grootste informele nederzettingen ter wereld omdat het gratis is — en omdat mensen geen andere keuze hebben. Zij komen uit gebieden die door klimaatverandering onbewoonbaar zijn geworden: riviererosie, overstromingen en cyclonen. Sinds 2015 is de slumbevolking in Dhaka met 37 procent gestegen. De meesten zijn dagloners, die niet kunnen betalen voor een officiële woning — en die geen toegang hebben tot overheidswoonprogramma’s.

Zijn er al plannen om Korail te heropbouwen?

Nee, er zijn nog geen concreet plan. De overheid heeft alleen opvangcentra geopend, maar geen bouwprojecten, geen landtoewijzing en geen financiële steun. De Bangladesh Ministry of Disaster Management and Relief zegt dat ze ‘langdurige oplossingen overwegen’, maar er is geen tijdslijn, geen budget en geen publieke verantwoording. De internationale hulp is beschikbaar, maar Bangladesh heeft nog geen formele aanvraag ingediend.

Hoe vaak gebeuren er branden in Dhaka’s slums?

Tussen 2020 en 2025 zijn er 287 grote branden gemeld in informele nederzettingen in Dhaka. De brand in Korail in 2022 verwoestte 1.200 huisjes — de grootste eerder. Deze brand in 2025 is de grootste ooit. De reden: elektrische overbelasting, gebrek aan brandveiligheid, en het ontbreken van een centraal beheer. Het is geen toeval — het is een herhaald falen van de staat.

Wat kunnen internationale organisaties doen?

De VN, de Wereldbank en de Internationale Organisatie voor Migratie hebben al hulp aangeboden, maar zonder een officieel verzoek van de Bangladesh-overheid kunnen ze niet actief worden. Ze kunnen bijvoorbeeld financiële steun bieden voor brandveilige huisjes, waterleidingverbeteringen of een landgebruiksplan. Maar de sleutel ligt bij de overheid: ze moet de crisis erkennen, en de slumbewoners als burgers zien — niet als onzichtbare mensen.